Przegląd typów łożysk tocznych

Przegląd

Podsumowanie

  • Istnieją zasadniczo dwa rodzaje łożysk tocznych: łożyska kulkowe i łożyska walcowe
  • Łożyska kulkowe: kuliste elementy toczne, punktowy styk między elementami tocznymi a bieżnią łożyska, odpowiednie do dużych prędkości, przykład: łożyska kulkowe zwykłe
  • Łożyska walcowe: elementy toczne w kształcie wałeczków, liniowy kontakt między elementami tocznymi a bieżnią łożyska, odpowiednie do dużych obciążeń, przykład: łożyska walcowe

Jeżeli przeczytałeś nasz artykuł na temat podstaw łożysk tocznych, wiesz dobrze, że łożyska te można zasadniczo podzielić na dwa rodzaje – łożyska kulkowe i łożyska wałeczkowe.

Łożyska kulkowe

Łożyska kulkowe charakteryzują się tym, że ich elementy toczne mają kształt kuli i stykają się z bieżnią łożyska w jednym punkcie. Kiedy są obciążone, powierzchnia styku tworzy okrąg na skutek rzeczywistego odkształcenia. Ze względu na kontakt punktowy, opór toczenia tego typu łożysk tocznych jest dość niski. Dzięki temu łożyska są popularne w aplikacjach o dużych prędkościach i mniejszych obciążeniach. Ich nośność zwykle nie jest tak wysoka jak w przypadku łożysk walcowych, za to łożyska kulkowe skośne mogą przenosić obciążenia zarówno w kierunku osiowym, jak i promieniowym.

Nie tylko łożyska kulkowe są okrągłe, ich elementy toczne rownież.

Wydłużone elementy toczne łożysk tocznych, na przykładzie łożysk walcowych, mają liniowy kontakt z bieżnią.

 

Łożyska walcowe

Łożyska walcowe zazwyczaj charakteryzują się zupełnie odwrotnym zestawem cech niż łożyska kulkowe. Powierzchnia styku obciążonych elementów tocznych z bieżnią łożyska przy rzeczywistym odkształceniu przyjmuje kształt prostokąta, co oznacza, że w idealnym przypadku mówimy o kontakcie liniowym. Prowadzi to do stosunkowo wysokiego momentu tarcia i większej sztywności. Łożyska walcowe są wobec tego bardziej odpowiednie do zastosowań o niższych prędkościach obrotowych niż łożyska kulkowe. Łożyska walcowe posiadają także dużą nośność. Przyjmują głównie obciążenia promieniowe, z wyjątkiem kilku przypadków.

Łożysko kulkowe

Łożysko walcowe
Kontakt punktowyKontakt liniowy
Niskie opory toczeniaWysoki moment tarcia
Odpowiedni do zastosowań wymagających dużej prędkościNIższa prędkość od łożysk kulkowych
Niższa nośnośćWyższa nośność, wysoka sztywność
Możliwość przenoszenia obciążeń w kierunku promieniowym i osiowymW większości przypadków możliwe jest przenoszenia obciążenia jedynie w kierunku promieniowym

Prędkość obrotowa i nośność są ważnymi czynnikami w kontekście łożysk tocznych, ale nigdy nie mogą być jednocześnie wysokie.

Rodzaje łożysk kulkowych i walcowych

Znane typy łożysk kulkowych to łożyska kulkowe zwykłe, łożyska kulkowe skośne i łożyska czteropunktowe. Wśród łożysk walcowych szczególnie warto wymienić łożyska walcowe z cylindrycznymi wałkami. Inne typy łożysk walcowych, w których elementy toczne mają lekko zmodyfikowaną formę walca, to na przykład łożyska igiełkowe i łożyska stożkowe. W podrozdziałach dotyczących rodzajów łożysk tocznych znajdują się szczegółowe informacje na temat poszczególnych typów łożysk kulkowych, walcowych oraz łożysk w oprawach. Podstawowe cechy poszczególnych rodzajów łożysk można znaleźć w tabeli:

MagazynZdjęcieZaletyWady
Łożysko kulkowe
Łożysko kulkowe zwykłe
  • Dowolność rodzaju smarowania
  • Dostępne w wielu rozmiarach
  • Wrażliwość na obciążenia udarowe
  • Mniejsza żywotność przy dużych obciążeniach
Łożysko kulkowe skośne
  • Możliwość montażu parami: wyższa nośność od łożysk kulkowych zwykłych
  • Wymagane wstępne naprężenie
  • Stosunkowo skomplikowany montaż i wyższe koszty
Osiowe łożysko kulkowe zwykłe
  • Możliwy oddzielny montaż poszczególnych części
  • Może kompensować błędy niewspółosiowości
  • Niższe prędkości
Łożysko toczne
Łożysko walcowe
  • Wysoka nośność przy takiej samej przestrzeni montażowej jak w przypadku innych łożysk
  • Najwyższe prędkości spośród wszystkich łożysk walcowych
  • Należy unikać niewspółosiowości
  • Wysokie tarcie w łożyskach z pełnym wypełnieniem elementów tocznych (wersja bez koszyka)
Łożysko stożkowe
  • Przyjmowanie łączonych obciążeń promieniowych i osiowych
  • W przypadku  zastosowania parami: możliwość dowolnego regulowania luzu i napięcia wstęnego łożyska
  • Niższe prędkości graniczne niż w przypadku innych łożysk walcowych
  • Konieczność częstego smarowani
Łożysko baryłkowe
  • Mimo, że jest zaliczane do łożysk tocznych może przenosić obciążenia promieniowe i osiowe (tylko w ograniczonym zakresie)
  • Najwyższa nośność spośród wszystkich łożysk tocznych
  • Stosunkowo duża tolerancja niewspółosiowości
  • Duża masa, głośna praca, ograniczone prędkości obrotowe
Łożysko igiełkowe
  • Kompaktowość
  • Dobrze nadaje się do obciążeń oscylacyjnych
  • Niskie koszty
  • Zwiększony poziom hałasu
  • Należy unikać jakiejkolwiek niewspółosiowosci

Oprócz ogólnych zalet i wad łożysk kulkowych oraz walcowych, poszczególne typy łożysk wyróżniają się specyficznymi cechami.

Tabela zawiera przegląd najważniejszych typów łożysk, w tym ich elementów tocznych i konstrukcji koszyków.

Może Cię zainteresować

Konstrukcja i sposób działania

Elementy łożyska tocznego Podstawy technologii łożysk tocznych obejmują ich budowę i działanie. W ramach wprowadzenia dowiesz się wszystkiego o podstawowych komponentach, a potem wyjaśnimy Ci,

Czytaj więcej »

Łożyska samonastawne

Charakterystyka łożysk samonastawnych Łożyska samonastawne, są zasadniczo zbudowane jak łożyska kulkowe zwykłe, jedynie posiadają sferyczną powierzchnię pierścienia zewnętrznego. Z kolei mocowanie w oprawie samonastawnej ma

Czytaj więcej »

Łożyska walcowe / cylindryczne

Charakterystyka łożysk walcowych Pamiętasz o właściwości wspólnej wszystkich łożysk walcowych? Mowa oczywiście o styku liniowym, który można znaleźć również w łożyskach walcowych. Te typy łożysk

Czytaj więcej »

Łożysko kulkowe zwykłe

Charakterystyka łożysk kulkowych zwykłych Łożyska kulkowe zwykłe istnieją w swojej obecnej formie od około 150 lat, podlegając licznym optymalizacjom. Są nie tylko jednym z najstarszych

Czytaj więcej »

Przegląd

Podsumowanie

  • Istnieją zasadniczo dwa rodzaje łożysk tocznych: łożyska kulkowe i łożyska walcowe
  • Łożyska kulkowe: kuliste elementy toczne, punktowy styk między elementami tocznymi a bieżnią łożyska, odpowiednie do dużych prędkości, przykład: łożyska kulkowe zwykłe
  • Łożyska walcowe: elementy toczne w kształcie wałeczków, liniowy kontakt między elementami tocznymi a bieżnią łożyska, odpowiednie do dużych obciążeń, przykład: łożyska walcowe
Pobierz wszystkie artykuły w formie darmowego eBooka już teraz!

Die NTN Wälzlager (Deutschland) GmbH erstellt die Informationen für dieses Internetangebot mit großer Sorgfalt und ist darum bemüht, Aktualität, Korrektheit und Vollständigkeit sicher zu stellen. Die NTN Wälzlager (Deutschland) GmbH übernimmt keine Gewähr und haftet nicht für etwaige Schäden materieller oder ideeller Art, die durch Nutzung des Dienstes verursacht werden, soweit sie nicht nachweislich durch Vorsatz oder grobe Fahrlässigkeit verschuldet sind.